بررسی تأثیر دانش کشاورزان در مدیریت پایدار علف های هرز مزارع گندم و برنج و عوامل موثر بر آن در روستاهای شهرستان دوره چگنی

در سال های اخیر، کنترل شیمیایی علف های هرز به روش غالب کنترل علف های هرز تبدیل شده است و استفاده زیاد از این مواد شیمیایی اثرات منفی بر محیط زیست و سلامت انسان داشته است. از همین رو تحقیق حاضر با هدف بررسی دانش کشاورزان در مدیریت پایدار علف های هرز مزارع گندم و برنج در شهرستان دوره چگنی انجام گرفته است. روش تحقیق بصورت توصیفی - پیمایشی بوده و از دو شیوه اسنادی و میدانی برای جمع آوری اطلاعات استفاده گردید. روایی محتوایی پرسشنامه با استفاده از نظرات متخصصان تأیید و جهت تعیین پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد (بالای 7/0) که نشان از پایا بودن ابزار اندازه گیری داشت. جامعه آماری مورد مطالعه در این تحقیق، کشاورزان شهرستان دور? چگنی هستند که توأمان به زراعت گندم و برنج می پردازند که 23 روستا را شامل می شود و بنابر آخرین سرشماری در سال 1390 دارای 1650 خانوار می باشند. با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه به تعداد 198 نفر تعیین گردید. که به روش انتساب متناسب و به صورت صادفی بین پاسخ دهندگان توزیع گردید. داده ها با استفاده از نرم افزار spss مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. نتایج حاکی از آن است که دریافت اطلاعات در زمینه مدیریت پایدار علف های هرز از طریق فروشندگان سموم و علف کش ها، کشاورزان خبره و نمونه و همسایگان در اولویت قرار دارد. اولویت بندی دیدگاه پاسخگویان در زمینه تأثیر به کارگیری مدیریت پایدار علف های هرز بر افزایش میزان تولید،کاهش هزینه های تولید و گرایش نسبت به بکارگیری مدیریت پایدار علف های هرز به منظور کاهش هزینه های تولید محصول و کاهش آلودگی اراضی و سلامت محصول در سطح "متوسط تا زیاد" بود. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که متغیرهای مستقل میزان آگاهی به استفاده از شخم مناسب، میزان آشنایی با به کارگیری تناوب زراعی، اعتقاد به فعالیت های گروهی، میزان آشنایی به استفاده از بذور خالص، میزان آشنایی به استفاده از غلتک زنی و دریافت اطلاعات از همسایگان و نزدیکان 4/39 درصد از میزان دانش مدیریت پایدار علف های هرز کشاورزان در گندم را تبیین کردند. همچنین متغیرهای مستقل میزان آشنایی به استفاده از بذور خالص، میزان آشنایی با به کارگیری تناوب زراعی، اعتماد به گفتگو با سایر کشاورزان در زمینه مدیریت پایدار علف های هرز، دریافت اطلاعات از کشاورزان خبره و نمونه، میزان آشنایی با استفاده از روش غرقاب و نگرش کشاورزان نسبت به تأثیر مدیریت پایدار علف های هزر در افزایش میزان تولید 7/37 درصد از میزان دانش کشاورزان در مدیریت پایدار علف های هرز برنج را تبیین کردند. نتایج حاصل از تحلیل عاملی نشان داد که از دیدگاه کشاورزان کانال های ترویجی گروهی بیشترین تأثیر را در تبیین دانش آن ها در مدیریت پایدار علف های هرز گندم و برنج داشته است.